Εφόσον τα διαμάντια είναι τόσο πολύτιμα, είναι πολύ σημαντικό να έχουν και το ενιαίο σύστημα αξιολόγησης για τη σύγκριση της ποιότητας τους. Το 1940 και στη δεκαετία του 50 η GIA δημιούργησε το 4C και το GIA διεθνές σύστημα για την ταξινόμηση και για την αντικειμενική σύγκριση και την αξιολόγηση των διαμαντιών.

Η άλεση

Το μοναδικό χαρακτηριστικό των διαμαντιών στο οποίο μπορεί να συνεισφέρει ο άνθρωπος είναι η άλεση τους. Η σημασία της άλεσης είναι πολύ μεγάλη. Οι ιδανικές διαστάσεις της πέτρας με τον καλύτερο τρόπο αντανακλούν τις ακτίνες του φωτός προς το μάτι και κάνουν το γνωστό «διαμαντένιο» γυάλισμα.

Ο πιο συνηθισμένος τρόπος άλεσης είναι ο στρογγυλός (Round Brilliant Cut) και το διαμάντι αλεσμένο με τον τρόπο αυτό λέγεται «μπριγιάντι». Στη διάρκεια άλεσης χάνεται περίπου το μισό από το αρχικό βάρος. Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι τυποποιημένοι τρόποι άλεσης: Princess, Emerald, Marquise, Oval, Heart, Pear, Baguette…

ΤΟ ΧΡΩΜΑ

Η απουσία χρώματος στα διαμάντια εκτιμάται πάρα πολύ.

Το διαμάντι είναι η μοναδική πολύτιμη πέτρα την οποία μπορούμε να βρούμε σ όλο το φάσμα των χρωμάτων. Παρότι επικρατεί η γνώμη ότι τα διαμάντια είναι άχρωμα, μέσα τους έχουν ίχνη κίτρινου, γκρίζου και καφέ χρώματος. Τα πιο εκτιμώμενα είναι και τα πιο σπάνια! Είναι τα άχρωμα, ή τα λεγόμενα “Fancy Colour” διαμάντια: ροζ, μπλε, κίτρινα και κόκκινα. Υπάρχουν ακόμα και τα μαύρα διαμάντια.

Ο καθορισμός χρώματος είναι πολύ περίπλοκη διαδικασία και πρέπει να γίνει κάτω από συγκεκριμένες, ορισμένες συνθήκες και για τον λόγο αυτό είναι αδύνατον να καθοριστεί το χρώμα της πέτρας.

Η GIA έχει κάνει την ταξινόμηση των διαμαντιών κατά χρώμα που ξεκινάει από το σήμα D (άχρωμο) μέχρι το Ζ (κίτρινο).

ΤΟ ΚΑΡΑΤΙ

Το καράτι είναι το βάρος διαμαντιού. Το ένα καράτι αντιστοιχεί στα 0,20 γραμμάρια.

Η αξία του διαμαντιού στα καράτια μεγαλώνει σχετικά με το μέγεθος του. Τα μεγαλύτερα διαμάντια είναι πιο σπάνια. Με άλλα λόγια, το διαμάντι ενός καρατίου αξίζει πολύ περισσότερα από 100 μικρά διαμάντια 0.01 καρατίου.

CT	0.01	0.05	0.10	0.15	0.20	0.25	0.33	0.50	0.75	1.00	1.25	1.50	2.00	2.50
MM	1.50	2.25	3.00	3.40	3.70	4.00	4.50	5.00	5.90	6.50	7.00	7.50	8.00	8.50

Η ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ

Οι συχνές μικρές εγκλείσεις μπορεί να είναι εσωτερικά χαρακτηριστικά – λέγονται εγκλείσεις (σκούρος άνθρακας, λευκός πάγος, ρωγμές κτλ) – που σχηματίστηκαν σε κάποια από τις φάσεις της δημιουργίας διαμαντιού.